Uzależnienia behawioralne wśród dzieci i młodzieży: gry hazardowe, internet, telefon i inne - ONLINE -

Cel szkolenia:

Podstawowym celem szkolenia jest zwrócenie uwagi uczestników na różnego rodzaju czynności, od których można się uzależnić, podobnie, jak ma to  miejsce w przypadku substancji psychoaktywnych. 

Szczegółowo omówione zostaną uzależnienia od gier hazardowych, od różnego rodzaju aktywności w Internecie, ze szczególnym uwzględnieniem uzależnienia od gier internetowych u dzieci i młodzieży, uzależnienia od różnego rodzaju czynności seksualnych, od zakupów, pracy, jedzenia, ćwiczeń i innego rodzaju czynności.

Przedstawione zostaną ich objawy, biologiczne, psychologiczne i społeczne uwarunkowania, psychologiczne mechanizmy oraz życiowe konsekwencje, dotyczące zwłaszcza funkcjonowania rodziny osób uzależnionych jako całości i poszczególnych jej członków. 

Część warsztatowa szkolenia poświęcona będzie kształtowaniu umiejętności diagnozowania uzależnień z tej kategorii oraz wydobywaniu i wzmacnianiu  motywacji do zmiany w ich zakresie w sytuacji pierwszego i kolejnych kontaktów z osobą uzależnioną. Szczególna uwaga poświęcona zostanie wrażliwości na słowa i własną postawę w kontakcie z osobą uzależnioną, omówione i przećwiczone zostaną różnego rodzaju komentarze, sposoby prowadzenia dialogu oraz konkretne narzędzia, pomocne w kształtowaniu dobrej jakości kontaktu z osobą uzależnioną i  budowaniu relacji z nią, w wydobywaniu motywacji do ważnych zmian związanych z nałogami oraz pozytywnym asystowaniu w procesie zmiany.


Program szkolenia:
 
 
Dzień I
 
1. Uzależnienia behawioralne – cz.I. – wykład (3h)

a)            Pierwsze sygnały uzależnienia od hazardu.
b)           Hazard w okresie dorastania, patologiczny hazard.
c)            Uzależnienie od komputera, Internetu, opis zjawiska, skala problemu, ze szczególnym uwzględnieniem uzależnienia od gier u dzieci i młodzieży, telefonu.
d)           Przyczyny, czynniki ryzyka rozwoju uzależnienia, sygnały ostrzegawcze
e)           Kontrowersje dotyczące psychopatologicznego statusu zaburzeń, uwidaczniające się, m. in., w wielości używanych w odniesieniu do nich określeń (zachowania kompulsywne, zachowania impulsywne, uzależnienia od czynności, uzależnienia od popędów, uzależnienia niechemiczne, zachowania nałogowe i in.). 
           

2. Uzależnienia behawioralne – cz.II. – wykład (2h)

a)   uzależnienia od różnego rodzaju czynności seksualnych, od zakupów, jedzenia, opalania, ćwiczeń na siłowni, samouszkodzenia umiarkowane i inne.
 

3. Diagnoza uzależnień behawioralnych – warsztat (2h)

a)            Konstruowanie pytań diagnozujących objawy różnych uzależnień behawioralnych.
b)           Studium przypadku: praca w małych grupach, metodą „burzy mózgów”,  z indywidualnym zapisem na arkuszu do warsztatu, w oparciu o kryteria diagnostyczne zawarte w ICD – 10. 
c)            Analiza pytań z zachętą do refleksji nad potencjałem motywacyjnym sytuacji diagnozy oraz nad związkiem sposobu formułowania pytań i komentowania odpowiedzi udzielonych przez pacjenta ze stanem jego motywacji do zmiany w zakresie nałogowych zachowań oraz rozwojem relacji z osobą diagnozującą. 
d)           Analiza wybranych testów diagnozujących uzależnienie od Internetu u dzieci i młodzieży.
 

4. Kluczowa kwestia motywacji: Transteoretyczny model zmiany Prochaski i Diclemente i podstawy Dialogu Motywujacego - wykład (2h)

a)            Prezentacja trzech kluczowych składowych modelu Prochaski i Diclemente:
•             procesy zmiany (poszerzanie świadomości, katharsis (rozładowanie napięcia), zmiana oceny siebie, zmiana oceny otoczenia, uwolnienie się od siebie, uwolnienie się od otoczenia, przeciwwarunkowanie, kontrola bodźca, sterowanie uwarunkowaniami, relacja pomagania),
•             stadia zmiany (prekontemplacja, kontemplacja, przygotowanie, działanie, utrzymanie, nawrót)
•             poziomy zmiany (objawy/problemy sytuacyjne, nieprzystosowawcze treści poznawcze, aktualne konflikty interpersonalne, konflikty rodzinne ( systemowe), konflikty intrapsychiczne) ze szczegółową analizą stadiów zmiany i  zachętą do refleksji na temat użyteczności modelu w przyszłej praktyce terapeutycznej uczestników szkolenia. Ukazana zostanie waga adekwatności dostosowywania oddziaływań terapeutycznych do etapu motywacji do zmiany, na jakim aktualnie znajduje się pacjent.
b)           Podstawowe elementy składowe Dialogu Motywującego
 
 
 
Dzień 2

1.            Diagnozowanie motywacji do zmiany i wydobywanie “języka zmiany” – warsztat (2h)

a)            Rodzaje wypowiedzi osoby uzależnionej, wyrażające różne składowe jej motywacji do zmiany w zakresie nałogowych zachowań, tj. „język zmiany”
b)           Metody wydobywania wypowiedzi .
c)            Praca w grupach – studium przypadku.
 
2.              Motywowanie do zmiany: Bilans zysków i strat, cz. I – warsztat (2h)

a)            Prezentacja techniki pracy nad wydobywaniem motywacji do zmiany na wczesnych jej etapach (prekontemplacja, kontemplacja) – „bilans zysków i strat”.
b)           Zastosowanie omówionych uprzednio narzędzi OARS (pytań otwierających, odzwierciedleń, dowartościowań i podsumowań).
 

3.  Konstruowanie planu terapii - warsztat (2h)

a)            Prezentacja Arkusza planowanych zmian, zawierający następujące pozycje:
•             Zmiany, które chcę wprowadzić (ograniczenia): konkretne określenie parametrów planowanej zmiany: np.  ilości czasu pojedynczej sesji używania Sieci, określenie częstotliwości, pory dnia, następstwa zdarzeń – np. po obiedzie, etc.
•             Najważniejsze powody, dla których chcę to zrobić – odniesienie do motywacji własnej pacjenta,
•             Co może mi pomóc i w jaki sposób: ustalenie różnego rodzaju zasobów osobowych (np. inteligencja, wiedza,  zdolności, zainteresowania, umiejętności) oraz pozaosobowych (np. pieniądze, baza rekreacyjno-kulturalna miejsca zamieszkania, przyjaciele) pacjenta, mogących ułatwić mu zainicjowanie i  utrzymanie ograniczenia używania Internetu
•             Co może przeszkadzać: ustalenie możliwych czynników ryzyka nawrotu do nadmiernego używania (np. „głody” Internetu, lęk, smutek, poczucie osamotnienia, brak kontaktów z ludźmi, niski poziom umiejętności społecznych, konflikty),
•             Jak mogę sobie poradzić z tymi przeszkodami: zaplanowanie sposobów poradzenia sobie z opisanymi trudnościami (np. nauczenie się sposobów radzenia sobie z „głodem”, techniki relaksacyjne, trening umiejętności społecznych),
•             Plan konkretnych kroków: wyznaczenie sobie konkretnych dat dla podjęcia różnych aktywności wspierających proces zmiany, *  Wyznaczenie końca terapii.
b) opracowanie planu terapii  w oparciu dwa przygotowane opisy przypadków (nastolatka uzależniona od portali społecznościowych i nastolatek uzależniony od gier MMORPG) oraz  sugestie Kimberly Young i innych specjalistów, z następczym omówieniem. Ewentualnie, opracowanie planu zmiany dla przypadku zaproponowanego przez uczestników.
 

13:45 – Zakończenie szkolenia